Vragen over online gokken aan Hoge Raad

Er zijn vragen of gokkers die geld hebben verloren bij illegale online casino’s recht hebben op teruggave van het verlies. De rechtbank Amsterdam en rechtbank Noord-Holland hebben overleg gepleegd en zijn tot de conclusie gekomen om vragen te stellen aan de Hoge Raad. Er is namelijk sprake van mogelijke rechtsongelijkheid. Zo zijn er rechtbanken die geoordeeld hebben, dat illegale online casino’s geld terug moeten betalen. Er zijn echter ook rechtbanken die een andere mening zijn toegedaan. Om te voorkomen dat rechtbanken in dergelijke situaties anders oordelen, krijgt de Hoge Raad vragen over online gokken voorgelegd.

Wet op de Kansspelen

De Wet op de Kansspelen schrijft voor dat het verboden is om kansspelen aan te bieden in Nederland als daar geen vergunning voor is afgegeven. In de periode voor 1 april 2021 bestond er nog geen wet- en regelgeving betreffende het online gokken. Het was tot die tijd dus ook niet mogelijk voor gokbedrijven om een vergunning voor online kansspelen aan te vragen. De Wet Kansspelen op afstand is per 1 april 2021 ingegaan en pas vanaf 1 oktober mochten gokbedrijven, zoals online casino’s, kansspelen aanbieden in Nederland. Het was daarvoor al jaren mogelijk om bij aanbieders in het buitenland online te gokken.

Illegaal online gokken voor 1 oktober 2021

Er zijn veel spelers die in de periode voor 1 oktober 2021 hebben gegokt en geld hebben verloren in online casino’s. Daar zijn rechtszaken over geweest met als inzet van de gokkers het geleden verlies terug te krijgen. De rechtbanken in Nederland hebben daar verschillend over geoordeeld. Er zijn volgens rechtspraak.nl ongeveer 50 rechtszaken aangespannen tegen de destijds illegale online casino’s.

Overeenkomst in strijd met verbod

De spelers die een rechtszaak hebben aangespannen, beroepen zich op de nietigheid van de overeenkomst met de illegale online casino’s. Zij stellen dat de overeenkomst in strijd is met het verbod op kansspelen. Het standpunt dat de overeenkomst nietig is, leidt er volgens de spelers toe dat de aanbieders het verlies moeten terugbetalen. De illegale online casino’s zijn een andere mening toegedaan. Zij hebben nooit de bedoeling gehad om een ongeldige overeenkomst aan te gaan. Bovendien, en daar hebben ze een punt, is er voor 2021 jarenlang in de praktijk sprake geweest van een ‘gedoogbeleid’ van de kant van de Kansspelautoriteit.

Gedoogbeleid

De Kansspelautoriteit hield voor 2021 al toezicht op de illegale aanbieders, maar ondernam alleen actie als zij zich specifiek richtten op spelers in Nederland. Bijvoorbeeld door iDeal aan te bieden, maar ook door een .nl domein te gebruiken. Online gokken was toen ook al een algemeen geaccepteerde activiteit. Daarom stellen de aanbieders zich op het standpunt dat de overeenkomst met betrekking tot de online kansspelen gewoon geldig zijn. Het is Nederland, dat pas als een van de laatste landen in Europa de online gokmarkt is gaan reguleren.

Gepubliceerd op 27 december 2019 door Kansspelautoriteit

Ksa-voorzitter René Jansen: ‘Het online kansspelaanbod is enorm. Bij handhaving moeten keuzes worden gemaakt. Medio 2017 heeft de Ksa, in afwachting van de legalisering van online gokken, de criteria aangescherpt die zij gebruikt om online aanbieders te selecteren voor handhavende maatregelen. Die criteria zijn er allemaal op gericht de Nederlandse consument te beschermen tegen illegaal online aanbod. Partijen die bijvoorbeeld gebruikmaken van de Nederlandse taal, Nederlandse symbolen en Nederlandse betaalmiddelen, krijgen met de Ksa te maken.

De Ksa zal ook in 2020 doorgaan met het bestrijden van online kansspelen. Jansen: ‘Dat blijven wij doen zolang online aanbod illegaal is. Eerder deze maand maakten we bekend dat we met ingang van 1 januari 2020 leeftijdsverificatie als criterium toevoegen. Illegale aanbieders van online kansspelen die de leeftijd van deelnemers niet zichtbaar verifiëren voordat het inschrijvingsproces is voltooid, krijgen met voorrang te maken met de Ksa. Het voorkomen dat minderjarigen kunnen deelnemen aan kansspelen, is een belangrijke prioriteit van de Ksa.’

Rechtsongelijkheid

Er zijn inmiddels rechtszaken geweest, waarna duidelijk is geworden dat er zich mogelijk rechtsongelijkheid voordoet. De rechtbank Amsterdam en de rechtbank Noord-Holland hebben in het vonnis het voorlopige oordeel opgenomen dat er sprake is van nietige overeenkomsten met gokbedrijven die geen vergunning hadden. De definitieve uitspraak laat nu op zich wachten, want ze gaan nu eerst een aantal vragen over online gokken voorleggen aan de Hoge Raad. Dit zijn prejudiciële vragen waarop het antwoord duidelijkheid moet geven en rechtbanken de informatie als leidraad kunnen gebruiken om een oordeel te vellen. De antwoorden van de Hoge Raad voorkomen in dat geval dat er verdere rechtsongelijkheid ontstaat.

Spelers waren zelf illegaal bezig

Het is voor de spelers die geld hebben vergokt bij een illegale aanbieder mooi dat zij het verlies mogelijk terugkrijgen. Alleen rijst de vraag wel op hoe het zit met de activiteit van de speler zelf. Online gokken was voor 1 oktober 2021 in Nederland namelijk gewoon illegaal. Dus als je een illegale overeenkomst aangaat en daarbij geld verliest, dan kan je dat volgens een aantal rechtbanken terugkrijgen. De overeenkomst is dan nietig, omdat het in strijd is met een wettelijk verbod, zo luidt het vonnis. Hoe verhoudt zich dat dan tot andere illegale activiteiten? Er zijn veel wettelijke verboden in Nederland en als je dan toch een overeenkomst aangaat, die daarmee in strijd is, kan je bij verlies dan ook geld terugvragen? Of is dat te simpel gedacht? De spelers waren in ieder geval zelf illegaal bezig en zelfs strafbaar, maar daar wordt verder geen aandacht besteed.

Gepubliceerd op 14 december 2018 door Kansspelautoriteit

De aanpak van illegaal online aanbod is één van de prioriteiten in de Toezichtagenda 2018-2019 van de Ksa. René Jansen, voorzitter van de raad van bestuur: ‘Veel Nederlanders weten het niet, maar online gokken is in Nederland illegaal. Een speler die gokt bij een illegale aanbieder doet dat onbeschermd, er is geen toezicht mogelijk op een faire gang van zaken. Daarom treedt de Ksa op tegen illegale aanbieders. Het beschermen van de consument is een belangrijke doelstelling van de Ksa, naast het voorkomen van kansspelverslaving en de bestrijding van illegaliteit.’