Ongerichte reclame online kansspelen

Op 2 januari 2023 is het advies van de Raad van State gepubliceerd betreffende het ontwerpbesluit voor het verbod op ongerichte reclame voor online kansspelen. Het advies is al eerder vastgesteld op 21 december 2022 en op 3 januari openbaar gemaakt. De gokmarkt is vanaf 1 oktober 2021 geopend en vanaf dat moment is reclame voor online kansspelen in principe toegestaan. Er is hier op grote schaal gebruik van gemaakt door de aanbieders met een kansspelvergunning. De regering ziet zit als een zorgelijke ontwikkeling, omdat de reclame ook jongeren en gokverslaafden bereikt.

Voorstel ontwerpbesluit verbod gokreclame

De regering wil voorkomen dat kwetsbare groepen te maken krijgen met ongerichte reclame voor online kansspelen. Hierop is een ontwerpbesluit samengesteld met een verbod op ongerichte gokreclame waarvan niet is uit te sluiten dat deze reclame bijvoorbeeld jongeren en gokverslaafden bereikt. Het verbod op ongerichte reclame voor online kansspelen dient in ieder geval van toepassing te zijn op reclameboodschappen op televisie en radio. Ook voor reclame in een openbare ruimte en op publiek toegankelijke locaties komt een verbod. Dit geldt eveneens voor reclame-uitingen in tijdschriften en kranten. Het blijft wel toegestaan om reclame op internet te tonen, maar dan wel met een voorwaarde. Die luidt dat er ‘aantoonbare maatregelen’ dienen te worden genomen om daarmee zoveel mogelijk uit te sluiten dat ongerichte reclame in het zicht komt van kwetsbaren.

Effecten vooralsnog onduidelijk

De Raad van State onderkent de wens van de overheid om bescherming te bieden aan de kwetsbare doelgroep om gokproblematiek te voorkomen. De Afdeling advisering is echter van mening dat de regering nog geen zicht heeft op de effecten die de legalisering van de gokmarkt en daarop betrekking hebbende reclame met zich meebrengen. Het advies luidt onder meer dat het aan te raden is om hier bij het ontwerpbesluit in de toelichting rekening mee te houden. Vooral om nadere uitleg te geven wat de reden is dat een verbod op ongerichte gokreclame nodig is. Zo is er eveneens het advies om een verdere toelichting te geven op de manier waarop het voorstel in verhouding staat tot het beleid voor reclame ten aanzien van andere verslavingsgevoelige activiteiten. Bijvoorbeeld het gebruik van alcohol en roken.

Ontwerpbesluit onvoldoende uitgewerkt

Uit het advies van de Raad van State blijkt verder dat bepaalde onderdelen in het ontwerpbesluit nog niet voldoende zijn uitgewerkt. De onvolledige uitwerking zorgt voor mogelijke gevolgen ten aanzien van de uitvoerbaarheid en handhaving in relatie tot het verbod. Het begrip ‘aantoonbare maatregelen’ is daar een voorbeeld van. Het is niet geheel duidelijk wat deze maatregelen dan zijn om te voorkomen dat ongerichte reclame voor online kansspelen bij kwetsbaren terechtkomt. Dit zorgt zowel bij de aanbieders als bij de toezichthouder voor onduidelijkheid. De Raad van State is eveneens van mening dat de uitwerking nog niet voldoende uitgewerkt voor wat betreft het omzeilen van het verbod. Hierbij valt te denken aan vormen van sluikreclame. Het advies aan de regering luidt dan ook om de toelichting uit te breiden en daar waar nodig het ontwerpbesluit aan te passen.

Evaluatie legalisering online kansspelen in 2024

De evaluatie van de legalisering van online kansspelen staat op de planning in het jaar 2024. In dat jaar dient er meer inzicht te zijn in de effecten van het openen van de legale gokmarkt. Er volgt in dat kader dan ook een aanbeveling voor de regering om tijdens de evaluatie ook ruimte te creëren voor de handhaving en uitvoerbaarheid van het verbod op gokreclame.

Tot zover de samenvatting van het advies van de Raad van State.

Verbod rolmodellen al van kracht

De regering heeft in het kader van bescherming van consumenten al maatregelen genomen. Het is vanaf 30 juni 2022 bijvoorbeeld al niet meer toegestaan om rolmodellen in reclame voor online kansspelen een rol te laten spelen. De opening van de gokmarkt heeft ertoe geleid dat spelers bij legale aanbieders terecht kunnen om deel te nemen aan online kansspelen. De aanbieders dienen zich aan strikte regels te houden en de Kansspelautoriteit houdt daar toezicht op. Een doel van de legalisering is om consumenten beter te beschermen en gokverslaving te voorkomen. Reclame met rolmodellen levert een bijdrage aan het vindbaar en toegankelijk maken van het spelaanbod, maar daar is wel een grens aan.

“Rolmodellen kunnen een aansprekend voorbeeld zijn van een succesvolle leefstijl die extra aantrekkelijk is voor met name jongeren. We hebben gezien dat reclames met rolmodellen een aanzuigend effect kunnen hebben om te beginnen met gokken of langer door te spelen dan verantwoord is. Om kwetsbare groepen en vooral jongeren te beschermen heb ik een verbod ingesteld op de inzet van rolmodellen.”
Minister Weerwind

Regels voor reclame

Er waren voor de inwerkingtreding van het verbod voor het laten optreden van rolmodellen in reclame al regels opgesteld. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan dat kansspelaanbieders misleidende reclame gebruiken of tot onmatig speelgedrag oproepen. Ook is het niet toegestaan om gokspellen in te zetten als een oplossing voor problemen op financieel gebied. Verder geldt dat reclame niet gericht mag zijn op minderjarigen en op andere kwetsbare personen. Met betrekking tot risicovolle kansspelen, zoals online casinospellen, geldt dat er geen reclameboodschappen aan jongeren van 18 tot 24 jaar mogen worden gericht. Minister Weerwind heeft verder een voorstel ingediend om reclames verder te beperken en deze vorm gegeven in het ontwerpbesluit.

Handhaving en toezicht

De Kansspelautoriteit is het orgaan dat belast is met het toezicht en handhaving in het kader van het reclameverbod. Bij een constatering van een overtreding door een kansspelaanbieder heeft de Kansspelautoriteit de mogelijkheid om direct te handhaven. Dit betekent in de praktijk dat de mogelijkheid bestaat om een boete op te leggen. Het ontwerpbesluit kent overigens een overgangsregeling voor sportsponsoring. Het blijft toegestaan tot 1 januari 2025 om door middel van sportsponsoring reclame te maken. Een voorbeeld daarvan is de reclame op een voetbalshirt van een profclub, waarmee de kansspelaanbieder een overeenkomst heeft gesloten. De overgangsregeling is van toepassing om clubs de mogelijkheid te geven op zoek te gaan naar een andere sponsor.