Massaclaims casino’s: Claimkantoren krijgen honderden claims per dag

Elke dag melden zich op dit moment honderden Nederlanders bij advocatenkantoren en belangenverenigingen met claims richting grote gokbedrijven. Dat blijkt uit een rondgang langs diverse advocatenkantoren die consumenten bijstaan bij het terugvorderen van gokverliezen in de periode voor oktober 2021, toen online gokken in ons land nog niet legaal was.

Alleen al bij advocatenkantoor Goldenstein komen ruim honderd claims per dag binnen, zo laat het kantoor desgevraagd weten. Ook bij de kantoren Loonstein Advocaten en BrandMR worden claims van misleide consumenten verzameld. Daarnaast zijn er belangenverenigingen actief die consumenten oproepen om zich te melden als zij voor oktober 2021 geld verloren bij een illegaal online casino.

In totaal gaat het nu om honderden claims per dag, met een gemiddelde waarde van meer dan 10.000 euro per claim. Een reusachtige strop dreigt dan ook voor de grote gokbedrijven, zoals Bwin en Unibet, die jarenlang zonder vergunning online kansspelen aanboden aan Nederlandse consumenten. Maar hoe zitten deze claims en zaken precies in elkaar, en wat ging eraan vooraf?

Waar komen de claims vandaan?

Nederlanders die vóór oktober 2021 online gokten, of die online gokten bij een niet-vergunde aanbieder, deden dat op basis van een overeenkomst die ongeldig was. Dat is de redenering achter het toenemende aantal rechtszaken en massaclaims tegen de grote gokbedrijven. De inzet van die zaken: terugbetaling van al het geld dat spelers op die platforms verloren.

Sinds oktober 2021 kun je als Nederlander legaal online gokken. Dat moet je dan doen bij één van de ruim twintig legale aanbieders van online kansspelen. Die aanbieders hebben een vergunning en staan onder toezicht van de Kansspelautoriteit.

Vóór oktober 2021 kon je echter ook al online gokken. Met het grootste gemak van de wereld maakte je een accountje aan bij aanbieders als Unibet of Bwin, waar je vervolgens tal van verschillende kansspelen kon spelen. Het probleem is echter: die bedrijven mochten die kansspelen helemaal niet aan inwoners van Nederland aanbieden, omdat ze geen vergunning hadden. En volgens diverse advocaten moet dat nu tot de conclusie leiden dat de overeenkomsten tussen de spelers en de casino’s ongeldig waren, en dat gokverliezen terugbetaald moeten worden.

Massaclaims via belangenvereniging

Naar aanleiding van de meer dan tien uitspraken en de vragen die nu bij de Hoge Raad liggen, is belangenvereniging Gokverliesterug gestart met het verzamelen van claims van spelers die geld verloren bij illegaal opererende casino’s in Nederland. Als consument kun je je bij Gokverliesterug melden, en jouw claim wordt dan in het grote dossier gevoegd.

De belangenvereniging Gokverliesterug wordt gerund door een drietal advocaten: Koen Rutten, Lars Boersma en Job Staal. Door zoveel mogelijk kleinere claims te verzamelen, hopen ze op den duur met één grote claim naar de gokbedrijven te kunnen stappen. Zo’n claim wordt dan een massaclaim genoemd.

Het doel van een massaclaim is om de vordering buiten de rechtszaal om te schikken. Met andere woorden: de advocaten willen de gokbedrijven zover krijgen dat ze een schikking ondertekenen, en dus tot terugbetaling overgaan, zonder dat ze daartoe veroordeeld worden door de rechter. Vaak gaat een belangenvereniging dan akkoord met een iets lager bedrag dan mogelijk via de rechter zou kunnen worden verkregen. Dat in ruil voor een snelle afhandeling en het niet hoeven zetten van de stap naar de rechter.

De massaclaim van Gokverliesterug is niet de enige massaclaim die in voorbereiding is. Ook Loonstein Advocaten, die dus al diverse individuele zaken voor spelers won, bereidt een massaclaim voor. Daarmee zijn er op dit moment zeker twee grote massaclaims richting kansspelaanbieders in voorbereiding.

Advocatenkantoren zien kansen

De bedragen waarover het in deze massaclaims gaat, zijn duizelingwekkend. Dat blijkt al wel uit de individuele uitspraken: veroordelingen tot terugbetaling van bedragen van meer dan 100.000 euro zijn geen uitzondering. Unibet moet zelfs meer dan een half miljoen terugbetalen aan één individuele speler. Je kunt je voorstellen dat wanneer honderden, duizenden of zelfs tienduizenden consumenten zich dan verenigen in één massaclaim, dat om gigantische bedragen kan gaan.

Naar schatting zijn er in de periode voor oktober 2021 ‘honderdduizenden’ Nederlanders geweest die online gokten bij kansspelaanbieders zonder vergunning. In veel gevallen waren die Nederlanders zich er niet van bewust dat die aanbieders iets aanboden wat illegaal was. Zoals Loonstein het in één van de door hem gewonnen rechtszaken verwoordde: als de winkel open is, ga je ervan uit dat je er iets mag kopen. De websites waren online en je kon er heel eenvoudig een account aanmaken, dus voor de doorsnee Nederlander was absoluut niet duidelijk dat het kansspelaanbod eigenlijk illegaal was.

Die twee facetten – de hoge bedragen en de wetenschap dat consumenten serieuze kans maken bij de rechter om hun geld terug te krijgen – maken dat steeds meer advocatenkantoren kansen ruiken. Zo roept advocatenkantoor BrandMR nu ook Nederlanders met gokverliezen van voor oktober 2021 op zich te melden. Diverse andere advocatenkantoren, zoals Goldenstein, doen hetzelfde.

Bij Loonstein Advocaten meldden zich inmiddels meer dan 20.000 mensen die willen deelnemen aan de massaclaim. Gokverliesterug deelt geen cijfers, maar de verwachting is dat het daar ook gaat om duizenden mensen. En dan komen er bij diverse andere advocatenkantoren, zoals BrandMR en Goldenstein, ook nog duizenden mensen binnen met claims. Volgens de laatste cijfers komen er bij al deze advocatenkantoren en belangenverenigingen gezamenlijk tegenwoordig zelfs honderden claims per dag (!) binnen. En al die claims zijn duizenden, soms zelfs tienduizenden of honderdduizenden euro’s waard. Al met al schatte Loonstein in dat de totale omvang van de terugbetalingen weleens meer dan een half miljard euro (!!) kan gaan bedragen.

Veertien rechtszaken, waarvan dertien met succes

Eén van die advocaten is Benzi Loonstein, van Loonstein Advocaten te Amsterdam. Loonstein staat al sinds enige tijd diverse spelers bij die in de periode voor oktober 2021 grote sommen geld verloren in online casino’s die op dat moment illegaal waren. In 2023 boekte Loonstein zijn eerste successen. Twee online casino’s, waaronder het grote Unibet, werden toen veroordeeld tot het terugbetalen van 93.000 euro en 124.000 euro aan voormalige gebruikers van hun platforms. Het gaat dan om de totale inleg die de spelers verloren bij het spelen van kansspelen bij de aanbieders.

De online casino’s voerden bij deze twee zaken geen verweer in de rechtszaal. Ze kwamen niet opdagen tijdens de behandeling van de zaak en werden daardoor bij verstek veroordeeld. De veroordeling staat dan gewoon, maar de uitspraak vormt geen jurisprudentie voor toekomstige rechtszaken. In april 2024 kwam daar verandering in: nieuwe rechtszaken, ditmaal tegen gokbedrijven Bwin en Pokerstars, werden door Loonstein gewonnen. Het resultaat: de bedrijven moeten respectievelijk 188.000 euro en 231.000 euro terugbetalen. Ditmaal voerden de gokbedrijven wél verweer in de rechtszaal, maar werden ze dus door de rechter in het ongelijk gesteld.

Tot nu toe zijn er in de afgelopen jaren veertien van dit soort afzonderlijke rechtszaken gevoerd tegen gokbedrijven. In dertien van de veertien gevallen oordeelde de rechter in het voordeel van de speler, en moest het gokbedrijf de verloren inleg terugbetalen. De grootste domper was er voor Unibet, dat maar liefst 676.225 euro moest terugbetalen aan één speler.

Prejudiciële vragen aan de Hoge Raad

Uit de diverse uitspraken blijkt echter wel dat rechtbanken wat verschillend omgaan met de beoordeling van de zaken. Daarom hebben twee rechtbanken nu zogeheten prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad.

Een prejudiciële vraag (ook wel: rechtsvraag) houdt in dat een rechtbank een vraag stelt aan een hogere rechter. In dit geval is dat de Hoge Raad, de hoogste rechter van Nederland. Dit maakt dat de rechtbank daarna in één keer goed uitspraak kan doen. Zou de rechtbank die vraag niet stellen, zo is de verw

achting, dan zouden partijen zelf waarschijnlijk doorprocederen tot aan de Hoge Raad. Die kan een arrest dan vernietigen en de zaak terugverwijzen voor een nieuwe behandeling. Maar dat proces duurt maanden, zo niet jaren. Door prejudiciële vragen te stellen, wordt dat proces enorm verkort.

De verwachting is dat de Hoge Raad begin 2025 van zich laat horen en de gestelde vragen beantwoordt. Die vragen luiden als volgt:

1. Had de Wok (Wet op de Kansspelen) aanvankelijk de strekking de geldigheid van daarmede strijdige rechtshandelingen aan te tasten?
2. Zo ja, is die strekking – na aanvankelijk aanwezig geweest te zijn – verloren gegaan onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en/of gelet op het handhavingsbeleid van de Kansspelautoriteit?
3. Is een kansspelovereenkomst tussen een in Nederland verblijvende consument en een aanbieder van kansspelen op internet die geen vergunning heeft in de zin van de Wok een nietige overeenkomst in de zin van artikel 3:40 BW?
4. Maakt het voor de beantwoording van vraag 3 nog uit of de kansspelaanbieder (of een daaraan gelieerde entiteit) voldeed aan de prioriteringscriteria van de Kansspelautoriteit?
5. Indien het antwoord op vraag 3 bevestigend luidt, welke rechtsgevolgen heeft dat dan? Is een vordering tot terugbetaling van het geleden verlies op grond van onverschuldigde betaling toewijsbaar?

Vooral de derde vraag is van belang. Daar wordt eenvoudig gezegd gevraagd: waren de overeenkomsten tussen spelers en illegale casino’s wel geldig? Vervolgens is de vijfde vraag cruciaal: als zo’n overeenkomst niet geldig was, moeten de aanbieders dan het verloren geld terugbetalen?

Totdat de Hoge Raad hier een definitief standpunt inneemt, worden de meeste uitspraken in individuele zaken tussen spelers en kansspelaanbieders even op pauze gezet. Rechtbanken doen wel uitspraak, maar het zijn voorlopige uitspraken die nog niet definitief zijn, en daarom nog niet uitgevoerd hoeven te worden. Diverse advocaten wachten echter het besluit van de Hoge Raad niet af, en zijn massaclaims gestart.

Het verweer van de gokbedrijven

Gokbedrijven zitten er vanzelfsprekend absoluut niet op te wachten om zulke enorme bedragen te moeten terugbetalen. Zij komen dan ook – in tegenstelling tot tijdens de allereerste rechtszaken – actief in verweer tegen de vele rechtszaken en claims die nu hun kant opkomen. Het verweer van de gokbedrijven bestaat uit een tweetal argumenten.

De gokbedrijven erkennen in de gevoerde procedures doorgaans dat ze inderdaad geen vergunning hadden en dus niet conform de wet opereerden. Zij vinden echter niet dat hun overeenkomst met de spelers daarom nietig (ongeldig) was. Ze menen dat de Nederlandse autoriteiten wisten dat Nederlanders gokten via hun platformen, en dat dit werd gedoogd. Het verbod op online gokken was er, zo redeneren zij, vooral om consumenten te beschermen en gokverslaving tegen te gaan. Niet om overeenkomsten tussen partijen te verbieden als een consument tóch via een (niet-vergunde) aanbieder besloot een kansspel te spelen.

Het tweede argument heeft te maken met redelijkheid. Redelijkheid in juridische zin wil zeggen: een gerechtelijke uitspraak moet geen exorbitante, oftewel onredelijke, gevolgen hebben. De gokbedrijven vinden dat de nietigverklaring van hun overeenkomsten met spelers wel degelijk onredelijke gevolgen heeft. Spelers hebben nu, vinden zij, in feite zonder risico gegokt en moeten grote bedragen terugkrijgen. Die uitkomst vinden de gokbedrijven niet redelijk.

Hoeveel kans maken de spelers?

Het verweer van de gokbedrijven ten spijt, oordeelt de rechter in de meeste gevallen dus wel degelijk in het voordeel van de speler. Gokbedrijven moesten in de afgelopen maanden al tonnen aan ingelegd speelgeld terugbetalen. Rechters oordelen daarbij vrij rechtlijnig: de bedrijven waren in overtreding op het moment dat ze hun diensten aanboden, van consumenten kon niet worden verwacht dat zij dat wisten, dus de dienst had niet geleverd moeten worden. Alles wat voor die dienst is betaald, moet dan dus worden terugbetaald.

Advocaten zijn dan ook van mening dat spelers, zo het zich momenteel laat aanzien, juridisch gezien vrij sterk staan. Daar hoort wel een kanttekening bij: totdat de Hoge Raad antwoord heeft gegeven op de gestelde prejudiciële vragen, hoeven de gokbedrijven de terugbetalingen nog niet uit te voeren. De vonnissen zijn tot die tijd niet definitief. Op dit moment hoeft geen enkele speler dus op korte termijn terugbetaling te verwachten. Dat duurt minstens nog tot begin 2025.

Wat als je zelf geld verloor bij een illegale aanbieder?

Heb je zelf in de periode voor oktober 2021 ook weleens nietsvermoedend gegokt bij een illegale aanbieder, en heb je daarbij geld verloren? En kun je nu nog inzichtelijk maken, bijvoorbeeld aan de hand van bankafschriften, hoeveel geld je hierbij hebt verloren? Dan kun je serieus overwegen om je aan te sluiten bij een massaclaim of je te melden bij een advocaat.

Ga daarbij als volgt te werk:

• Stel een tijdslijn Daarin noteer je wanneer je hebt gegokt en bij welke platforms. Richt je op de periode vóór 1 oktober 2021.
• Koppel bedragen aan elke kansspelaanbieder. Dit kun je, als het goed is, eenvoudig nagaan in de transactiegeschiedenis van je bankrekening. Daarin kun je precies nazoeken hoeveel geld je op goksites hebt gestort, en hoeveel je hebt laten uitbetalen. Is het verschil tussen die twee een negatief getal, dan heb je een gokverlies.
• Neem contact op met één van de advocaten die je kan helpen of die je kan toevoegen in een massaclaim.

Je hebt verschillende plekken waar je je kunt melden met jouw claim:

• Loonstein Advocaten. Waarschijnlijk zullen zij je zaak niet individueel oppakken – zeker niet als het om een relatief bescheiden bedrag gaat – maar zullen ze je toevoegen in hun massaclaim.
• Belangenvereniging Gokverliesterug. Ook hier kun je je dossier laten toevoegen aan de in voorbereiding zijnde massaclaim.
• Een ander advocatenkantoor naar keuze. Verschillende advocatenkantoren zijn bereid om jouw zaak tegen een kansspelaanbieder voor de rechter te brengen. Maar hier zijn wel kosten aan verbonden. Advocaten werken immers niet voor niets. Tenzij je een heel grote claim hebt (tienduizenden of zelfs honderdduizenden euro’s) is het interessanter om je bij een massaclaim aan te sluiten.

Belangrijk om te beseffen: mocht één van de massaclaims succesvol blijken, en jij maakt daar deel van uit, dan krijg je zeer waarschijnlijk niet je hele verlies terug. Dit komt doordat onderdeel van de afspraken rond een schikking naar aanleiding van een massaclaim vaak is dat het schikkingsbedrag lager ligt dan het totale bedrag van de massaclaim. Zo heeft de gedaagde partij – het gokbedrijf – er baat bij om die schikking te ondertekenen. Het voordeel is: je krijgt sneller je geld en hoeft niet te wachten op een gerechtelijke uitspraak, die soms jaren op zich kan laten wachten.

Wachten op de Hoge Raad: juridische impact mogelijk enorm

Wachten moeten we op dit moment echter sowieso: in dit geval op de Hoge Raad. Begin 2025 staat het besluit inzake de illegale kansspelaanbieders op de rol. Tot die tijd worden er geen terugbetalingen uitgekeerd en zullen er waarschijnlijk ook geen nieuwe zaken worden gestart. Wel gaat de voorbereiding van de massaclaims onverminderd door.

Mocht de Hoge Raad in het voordeel van de spelers besluiten, en dus in het nadeel van de gokbedrijven? Dan is de impact daarvan enorm. Naar verwachting zullen zich dan nog veel meer spelers melden. De potentiële schade voor grote gokbedrijven als Bwin, Unibet en Pokerstars loopt dan zomaar tot in de miljarden euro’s.