Ajax, PSV en Aziatische goksponsoren

Er is onlangs een uitgebreid nieuwsartikel verschenen in de NRC betreffende vage sponsorovereenkomsten tussen gokbedrijven in Azië en voetbalclubs in Nederland. Naar aanleiding van dit artikel zijn er Kamervragen ingediend door Michiel van Nispen en Mirjam Bikker. Uit het nieuwsbericht waar uitgebreid onderzoek aan vooraf is gegaan, blijkt dat onder meer Ajax en PSV in het verleden in zee zijn gegaan met gokbedrijven in Azië. De Kamervragen hebben betrekking op de schimmigheid die daarmee gepaard gaat, want het is bijvoorbeeld niet duidelijk voor de voetbalclubs wie er schuilgaan achter de gokbedrijven.

Bizarre situaties

Het is net een film als je bekijkt wat er allemaal gebeurd is en hoe de Aziatische gokbedrijven zich als sponsor opwerpen in Europa. Het is toch niet voor te stellen dat een zogenaamde serieuze sponsor acteurs inhuurt om tijdens een persbijeenkomst op te draven bij het bekendmaken van een sponsordeal. Het bizarre is daarbij ook nog dat er geen enkele pers te ontwaren was tijdens de betreffende persconferenties. Bovendien waren er geen vertegenwoordigers van de gokbedrijven te bekennen. In plaats daarvan waren er acteurs die zich voordeden als hooggeplaatste figuren van het gokbedrijf. Dit is in elk geval zo volgens het verhaal van een fotograaf die aanwezig was bij een persbijeenkomst in Frankrijk.

Ajax en YIBO Sports

Ajax heeft op 28 augustus 2020 een persbericht uit laten gaan over een overeenkomst met YIBO Sports. Het betrof hier een regionaal partnerschap voor twee seizoenen tot en met het einde van het seizoen 2022. Hierin wordt het gokbedrijf genoemd als Official Betting Partner in Azië van de voetbalclub uit Amsterdam. Het was volgens het artikel in NRC de bedoeling dat een acteur uit Frankrijk namens YIBO de sponsorovereenkomst zou tekenen. Dit ging echter niet door in verband met de coronasituatie. De Chinese autoriteiten stellen overigens dat de sponsor deel uitmaakt van een crimineel goknetwerk.

“We zijn verheugd dat we YIBO Sports kunnen verwelkomen bij de Ajax-familie. Dit regionale partnerschap sluit aan bij onze wereldwijde strategie en heeft tot doel onze aanwezigheid op de Aziatische markt verder te ontwikkelen. Samen met YIBO Sports willen we onze fanbase in Azië intensiever van dienst zijn en meer opwinding rondom het Ajax-voetbal naar het Oosten brengen. YIBO Sports biedt een uitstekende game-ervaring op alle platforms. Naast het uitzenden van bijna 1.000 sportevenementen per dag, biedt YIBO Sports ook live gaming, loterijen, videogames en andere entertainment-opties. De samenwerking met 12 gamingplatforms zorgt ervoor dat YIBO Sports op alle fronten actief is. Met iOS- en Android-versies van de YIBO Sports-app kunnen gebruikers onderweg games spelen.”
(2020) Menno Geelen, Commercieel directeur van Ajax

Logo van Ajax

Ajax heeft in het verleden met meer Aziatisch bedrijven sponsordeals gesloten, zoals ook met KB88.Dit speelde in 2017 op het moment dat er in Nederland nog een verbod van toepassing was op gokreclame. De online gokmarkt was in 2017 namelijk nog niet gelegaliseerd. De sponsordeal had betrekking op het tonen van het logo van Ajax op social media van het gokbedrijf in Azië. Op deze manier was er geen sprake van het maken van gokreclame in Nederland.

‘We zijn verheugd ons nieuwe partnership met KB88 bekend te maken. We kijken voortdurend naar de mogelijkheden om onze groeiende Aziatische fanschare verder te enthousiasmeren en de club wereldwijd te promoten. Na eerdere samenwerkingen met Aziatische bedrijven als CST en Huawei, voelt dit partnerschap heel goed en zien we uit naar deze pan-Aziatische samenwerking.’
(2017) Edwin van der Sar, directeur van Ajax

PSV en Wellbet

PSV heeft in 2017 eveneens een deal gesloten met een gokbedrijf in Azië, waarbij Wellbet gebruik mocht maken van het logo van de voetbalclub op de website. Hier kreeg de club uit Eindhoven een bedrag voor van meer dan 100.000 euro. Als je naar de website van Wellbet toegaat, zie je dat het logo van PSV er nog altijd te zien is. Daarbij staat vermeld dat PSV als Official Asian Betting Partner wordt genoemd.

Crimineel geld

Uit het onderzoek dat voorafgegaan is aan het gepubliceerde verhaal over Ajax, PSV en Aziatische gokbedrijven, blijkt dat de voetbalclubs niet te weten wie of wat er achter de kansspelbedrijven zit. De genoemde krant meldt daarbij dat gokbedrijven in Azië onderdeel zijn van witwasconstructies. Dit betekent dat zowel Ajax als PSV wellicht met de sponsordeal geld hebben verkregen uit criminele activiteiten. Het is voor de voetbalclubs niet direct controleerbaar waar het geld precies vandaan komt als het onduidelijk is wie er achter de kansspelbedrijven zitten.

Vertrouwen

Ajax en PSV zijn voetbalclubs die met een aanbieder van online kansspelen uit Azië een sponsorovereenkomst hebben gesloten. Er is door deze clubs geen uitgebreid onderzoek verricht naar de herkomst van het sponsorgeld. Wel hebben de voetbalclubs laten weten dat er bij andere voetbalclubs, die al eerder een sponsordeal hadden gesloten met het gokbedrijf, navraag werd gedaan. Dit had dan vooral betrekking over betalingen en of de sponsordeal is nagekomen. Indien de club aangaf dat de sponsor betrouwbaar was dan nam Ajax dat voor waar aan.

Kamervragen

Naar aanleiding van het op 29 december 2023 gepubliceerde artikel in de eerder genoemde krant zijn er Kamervragen gesteld met het verzoek hierop antwoord te krijgen voordat het commissiedebat Kansspelen plaatsvindt. Dit debat staat gepland op 7 maart 2024.

2024Z00523 ingezonden 18 januari 2024
Het bericht ‘Hoe Ajax en PSV in zee gingen met dubieuze Aziatische gokbedrijven’. Vragen van de leden Bikker (ChristenUnie) en Van Nispen (SP) aan de ministers voor Rechtsbescherming, van Financiën en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

1. Bent u bekend met het bericht ‘Hoe Ajax en PSV in zee gingen met dubieuze Aziatische gokbedrijven?

2. Wat vindt u van de beschreven handelswijze van Ajax en PSV, heeft u de indruk dat zij hun maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben genomen?

3. Bent u bekend met het onderzoek van de Financial Action Task Force (FATF) uit 2009 naar witwaspraktijken in de voetbalsector?

4. Bent u het ermee eens dat op basis van dit rapport maar ook de eerdere rapporten van Europol, voetbalclubs en betrokken entiteiten extra bedachtzaam moeten zijn voor de risico’s op witwassen door sponsorcontracten – in het bijzonder waar het contracten met gokbedrijven betreft?

5. Is het in dit licht niet vreemd dat wel is gevraagd of een partij betaalt, maar geen navraag lijkt te zijn gedaan naar deultimate benificial owner, verder onderliggende geldstromen en de betrouwbaarheid van de herkomst van het geld?

6. Kunt u schetsen wat het huidig juridisch kader is voor voetbalclubs in het bestrijden van witwassen, in het bijzonder bij het aangaan van sponsordeals?

7. Kunt u het verdere juridisch kader schetsten voor in artikel 1a van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme genoemde ondernemingen, natuurlijke personen, rechtspersonen en vennootschappen, in het bestrijden van witwassen bij het aangaan van sponsordeals en het sluiten van transfers door voetbalclubs? Is het juist dat bij een sponsordeal betrokken juridisch adviseur of advocaten, maar ook banken en andere financiële dienstverleners een duidelijke verplichting hebben op basis van de Wwft?

8. Wordt door één of meerdere toezichthouders reeds onderzocht of in deze casus door de (al dan niet beursgenoteerde) voetbalclubs en de onder vraag 4 genoemde entiteiten binnen de kaders van wet- en regelgeving is gehandeld? Zo nee bent u bereid deze casus met nadruk bij de betreffende toezichthouders onder de aandacht te brengen?

9. Is het juist dat in de nieuwe Europese witwaswetgeving nadrukkelijk aandacht is voor het bestrijden van witwaspraktijken in de voetbalwereld?

10. Zet Nederland zich in voor stringente regelgeving voor – in elk geval – grotere clubs, en ziet de Nederlandse inzet ook op scherpe regels voor voetbalmakelaars en andere tussenpersonen?

11. Ziet de regering aanleiding om, op basis van deze casus maar ook vooruitlopend op Europese wetgeving, de regelgeving voor sportclubs, voetbalmakelaars en andere relevante partijen aan te scherpen?

12. Wat is de reikwijdte van het reeds door de regering aangekondigde verbod op goksponsoring in de sport? Kunt u schetsen wat wel en wat niet onder het aankomende verbod zal vallen?

13. Bent u bereid om te komen tot een algeheel verbod op sponsorcontracten van sportclubs met binnenlandse én buitenlandse gokbedrijven, ook wanneer het meer indirecte vormen van sponsoring betreft zodat ook de in dit artikel beschreven vormen van goksponsoring niet meer zijn toegestaan? Zo nee, wat gaat u dán doen om herhaling van deze praktijken te voorkomen?

14. Staan alle seinen op groen voor het aangekondigde verbod op goksponsoring in de sport om volgend jaar in te gaan? Ziet de regering nog mogelijkheden om inwerkingtreding van dit verbod te versnellen?

15. Kunt u nadere toelichting geven op de vertraging die er is in de hervorming van de goksector op Curaçao? Is het niet opvallend dat op geen van de onder hoofdstuk 19 ingezette maatregelen van het landspakket de deadline lijkt te zijn gehaald? Welke consequenties heeft dit?

16. Is inmiddels – conform de in antwoorden op eerdere vragen geschetste inzet van de eilanden – op Aruba en Sint Maarten een toezichthouder kansspelen aanwezig?

17. Kunt u deze vragen beantwoorden (ruim) voor het commissiedebat Kansspelen van 7 maart aanstaande?