Kansspelbelasting 2025: forse verhoging trekt nu al een spoor van vernieling

In mei van dit jaar maakte het nieuwe kabinet bekend de kansspelbelasting in 2025 ongekend hard omhoog te willen gooien, van 30,5% naar liefst 37,8%. Ondanks forse kritiek uit de sector zijn die plannen grotendeels overeind gebleven in het regeerakkoord en in de begroting voor 2025. Het eerste online casino heeft inmiddels al bekendgemaakt zijn deuren te gaan sluiten, maar een nog veel groter spoor van vernieling is waarschijnlijk.

De plannen om de kansspelbelasting in 2025 te verhogen, stonden al in het coalitieakkoord dat in mei van dit jaar naar buiten kwam. Uit het regeerakkoord en de miljoenennota, die op Prinsjesdag (17 september) wordt gepresenteerd, blijkt dat de plannen iets zijn gewijzigd, maar in de kern nog steeds een verhoging naar de beruchte 37,8% bevatten.

Die verhoging gaat nu in twee stappen:

• Een verhoging van 30,5% naar 34,2% in 2025;
• Een verdere verhoging van 34,2% naar 37,8% in 2026.

Daarmee wordt de forse kritiek die in de afgelopen maanden op de plannen werd geuit grotendeels genegeerd. Een koude douche voor de kansspelsector, en het begin van het einde voor veel legale, bonafide aanbieders van kansspelen.

Forse kritiek van brancheorganisaties

De kritiek op de kabinetsplannen kwam de afgelopen maanden uit alle windstreken van de kansspelsector. Zo lieten belangenverenigingen VAN Kansspelen, NOGA en VNLOK alle drie onafhankelijk van elkaar weten de verhoging van de kansspelbelasting absoluut niet te zien zitten.

Henry Meijdam, voorzitter van VAN Kansspelen, sprak zelfs over ‘verbijstering’. “Dit is maatschappelijk totaal onverantwoord, want dit leidt onvermijdelijk tot grote problemen en kosten rond veiligheid en zorg.”

Ook VNLOK heeft naar eigen zeggen “met grote bezorgdheid kennisgenomen van het voornemen van de nieuwe coalitie om de kansspelbelasting fors te verhogen.” NOGA ging nog een stap verder, en vond dat de kabinetsplannen “de levensvatbaarheid van de legale Nederlandse kansspelmarkt in gevaar” brengen.

Kansspelautoriteit: ‘verhoging kansspelbelasting 2025 zorgelijk’

De pittigste kritiek kwam echter uit onverwachte hoek: de Kansspelautoriteit (Ksa), de toezichthouder die namens de overheid handhavend optreedt in de kansspelsector, bleek absoluut geen voorstander van de plannen om de kansspelbelasting in 2025 fors te verhogen. René Jansen, destijds nog voorzitter van de Ksa, gaf in juli van dit jaar aan zich ‘ernstig zorgen te maken over de effecten van een voorstel als de pittige verhoging van de kansspelbelasting’.

Daarmee was er afgelopen zomer welbeschouwd niet één organisatie of partij te vinden die een goed woord over had voor de voorgenomen verhoging van de kansspelbelasting. De meest pijnlijke reacties moesten toen echter nog komen: die van de kansspelaanbieders zelf.

 

Woede bij Holland Casino

Die reactie kwam er uiteindelijk wel degelijk, nota bene vanuit Holland Casino, waarvan de Nederlandse staat enig aandeelhouder is. Eind augustus kwamen de halfjaarcijfers van het bedrijf naar buiten, waaruit bleek dat Holland Casino in de eerste zes maanden van 2024 maar liefst 3,5 miljoen euro verlies had genoteerd.

De belangrijkste oorzaak van dit verlies moest volgens CEO Petra de Ruiter worden gezocht in de stijging van de kansspelbelasting met één procentpunt. Die verhoging, die al in 2023 werd doorgevoerd, vormde voor Holland Casino een extra kostenpost van 3,7 miljoen euro. Zonder die verhoging was het bedrijf dus uit de rode cijfers gebleven.

De Ruiter deed in de nasleep van die halfjaarcijfers haar nadrukkelijke beklag over de voorgenomen verdere verhoging van de kansspelbelasting in 2025. Volgens De Ruiter zou Holland Casino in 2025 ‘zeer ongewenste maatregelen’ moeten nemen als het uit de rode cijfers wilde blijven, zoals ‘agressieve campagnes om nieuwe gasten te werven, het stimuleren van mensen om veel meer te besteden of door het prijzengeld stevig te verlagen’.

De uitlatingen van De Ruiter liggen politiek gezien gevoelig, omdat Holland Casino nu juist is opgericht om gokverslaving te beteugelen en Nederlanders verantwoord te laten gokken. Agressieve campagnes passen daar slecht bij. Volgens De Ruiter heeft het bedrijf echter geen keus als de belastingverhoging doorgaat: het alternatief zou uiteindelijk een faillissement zijn.

Verdwijnen er casino’s? Tombola stopt!

De geplande verhoging van de kansspelbelasting in 2025 en alle reacties op die plannen, wierpen ondertussen een belangrijke vraag op: verdwijnen er binnenkort casino’s in Nederland? Zeker online casino’s hebben het momenteel toch al zwaar, gezien de naderende komst van verplichte stortingslimieten en een alsmaar uitdijend reclameverbod.

Die vraag bleek allerminst onterecht: op 16 september maakte online casino Tombola bekend per 1 oktober alle activiteiten in Nederland te staken. De reden: de aangekondigde verhoging van de kansspelbelasting in 2025, samen met verplichte stortingslimieten en andere nieuwe regelgeving. Het bedrijf concludeert op basis van dat alles ‘dat resources beter ingezet kunnen worden in grotere of nieuwe markten. Al deze redenen hebben een rol gespeeld om de deuren definitief te sluiten.’

De vrees is dat Tombola niet de enige, maar slechts de eerste kansspelaanbieder is die vanwege de verhoging van de kansspelbelasting besluit om Nederland vaarwel te zeggen. Na jaren van gezonde groei en toenemende kanalisatie lijkt er nu een periode aan te komen waarin illegaliteit weer groeit en kerngezonde bedrijven noodgedwongen hun activiteiten staken. Daarmee is het kabinet bestaande uit coalitiepartners PVV, NSC, VVD en BBB bezig een gezonde, groeiende sector te slopen, ten gunste van illegale partijen die geen strobreed meer in de weg wordt gelegd.

Impact in kansspelbranche: duizenden banen op de tocht

De impact van die sloop is niet gering. De verwachting is dat diverse kansspelaanbieders Nederland zullen verlaten, waardoor duizenden banen in de kansspelsector op de tocht komen te staan. Om die reden luidden vakbonden De Unie en FNV al de noodklok: een faillissement van grote bedrijven als Holland Casino zou volgens hen ingrijpende, schrijnende gevolgen hebben voor alle medewerkers.

De impact van de verhoogde kansspelbelasting per 2025 gaat echter verder dan alleen de kansspelaanbieders zelf. Van de klanten van de online casino’s die ermee stoppen, zal een deel doorstromen naar andere legale aanbieders die blijven. Maar een belangrijk deel zal ook uitstromen naar het illegale gokcircuit.

In dat circuit wordt geen belasting betaald, wordt niet aan verslavingspreventie gedaan en is geen toezicht op mogelijk problematisch gokgedrag. In de illegale sector ontstaat gokverslaving, met alle gevolgschade – financiële problematiek, andere vormen van criminaliteit en andersoortige verslavingen – van dien. Het extra geld dat het kabinet denkt op te halen door de kansspelbelasting in 2025 te verhogen, weegt naar alle waarschijnlijkheid totaal niet op tegen de extra kosten die er ontstaan in de vorm van verslavingszorg en de strijd tegen illegale partijen.

Kansspelbelasting na 2025 nergens in de EU hoger dan in Nederland

Bij de bekendmaking van het plan om de kansspelbelasting in 2025 te verhogen naar 37,8%, gaf het kabinet aan daarmee jaarlijks naar schatting ruim 200 miljoen euro aan belastinggeld op te halen. Doordat kansspelaanbieders echter hun activiteiten staken en daarmee een deel van hun klanten uitstromen naar illegale of buitenlandse aanbieders, lijkt dat doel al volstrekt onhaalbaar. Dat dit gebeurt, heeft alles te maken met het feit dat Nederland al één van de duurste EU-landen is als het om kansspelbelasting gaat.

Momenteel (2024) staat Nederland in Europa op de tweede plek van landen met het hoogste kansspelbelastingtarief. Alleen Griekenland (35%) hanteert een hoger percentage dan het Nederlandse tarief van 30,5%. Na de verhoging naar 37,8% staat Nederland dus met stip op één op de lijst van duurste EU-landen qua kansspelbelasting.

We kennen in Nederland bovendien geen tariefdifferentiatie. Dat is een lastig woord dat zoveel betekent als: voor het ene type kansspel een hogere belasting rekenen dan voor het andere. In veel landen zijn relatief onschuldige kansspelletjes, zoals de Bingo of de TOTO, veel lager belast dan winsten uit fruitmachines of roulettespelen. Nederland maakt echter geen verschil en hakt overal met dezelfde botte bijl: de grootste bijl van Europa, welteverstaan.

Strijd tegen illegaliteit wordt moeilijker

Het besluit om de kansspelbelasting in 2025 en 2026 te verhogen, is puur genomen met het oog op die 200 miljoen euro per jaar aan belastinginkomsten. Waar echter met geen woord over wordt gerept, is de strijd tegen illegale kansspelaanbieders. Die strijd kost handenvol geld, en wordt alleen maar moeilijker – en dus kostbaarder – als het legale aanbod verder zou opdrogen. Waar een markt is, willen mensen immers geld verdienen. Als dat niet legaal gebeurt, grijpen de criminelen hun kans.

We zien momenteel in Nederland al dat de strijd tegen illegale kansspelaanbieders stroperig verloopt. Eind 2023 constateerden we op deze site al dat het via Google advertenties van illegale partijen regende, en in juni 2024 wisten illegale casino’s een hoop Nederlandse traffic van bonafide aanbieders af te snoepen middels geslaagde hacks van zoekresultaten. Ook lukt het de autoriteiten al lange tijd niet om illegale partijen als Techopedia onder de duim te krijgen.

Dat terwijl Nederlanders, zo bleek in juni van dit jaar uit onderzoek van het WODC, ‘gewoon’ in legale online casino’s willen spelen. Die legale partijen hebben echter steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden. VAN Kansspelen verwacht bijvoorbeeld dat aanbieders in het zogeheten klein kansspelsegment (kansspelen met een wettelijk vastgelegd inleg van 20 cent per spel) definitief failliet gaan door verdere belastingverhogingen – daarmee de weg vrijmakend voor illegale partijen, die dankbaar gebruik maken van het vrijkomende marktaandeel.

Spoor van vernieling door hogere kansspelbelasting vanaf 2025

Na de bekendmaking van het voornemen de kansspelbelasting in 2025 fors te willen verhogen, ontving het kabinet uit alle hoeken en gaten van de Nederlandse kansspelsector forse kritiek. Die kritiek was goed onderbouwd. De kritische noten kwamen niet alleen van diverse aanbieders, maar ook van brancheorganisaties en nota bene van de Kansspelautoriteit zelf.

Desondanks hebben de regerende partijen de plannen doorgezet en daarmee alle kritiek in de wind geslagen. De omzetting van de verhoging naar een tweetrapsraket – een deel in 2025, en een tweede deel in 2026 – lost niets op. Het is een uitstel van executie, die de realiteit niet verandert: per 2026 kent Nederland met afstand het hoogste kansspelbelastingtarief van de hele Europese Unie.

Daarmee laat dit kabinet nu al een spoor van vernieling na in een tot voor kort zo gezonde, prima functionerende kansspelsector. Legale partijen zullen hun biezen pakken en criminelen krijgen vrij baan. Een groei van het aantal gokverslaafden in Nederland ligt in de lijn der verwachtingen. De verwachte extra belastinginkomsten zullen goeddeels uitblijven, doordat uitstromende klanten naar het buitenland of naar illegale partijen overstappen. Het kabinet Schoof lijkt daarmee alvast één dubieuze primeur te kunnen noteren: het eerste kabinet dat een kerngezonde sector letterlijk kapot weet te belasten.