Binnenkort elektronische veiligheidsgordel voor gokkers?

Onderzoeker Marilisa Boffo werkt aan een digtale set tools die spelers kunnen helpen om hun spelgedrag gezond te houden. Deze ‘Players Academy’ kun je straks tegenkomen als dashboard voor je begint te spelen. Je stelt daar zelf in of je af en toe een steuntje in de rug wilt, bijvoorbeeld door pop-ups of andere ‘nudges’. Ze veranderen mee als je meer risico loopt. Het bijzondere is dat het volledig persoonlijk is – afgestemd op jouw wensen en spelgedrag –  en je zelf de regie hebt. Zie als een elektronische veiligheidsgordel: doe je hem om, of liever niet?

Bijzonder: een vrouwelijke wetenschapper die onderzoek doet naar gokken. Marilisa Boffo onderzoekt technologie die gezonde spelers gezond houdt. Ze wil niet alleen van het stigma dat gokken heeft af, maar ook dat mensen begrijpen dat verslaving voorkómen niets te maken heeft met verslaafd zíjn.

Wie is Marilisa Boffo?

Ik ben een klinisch psycholoog – dus een hulpverlener – die ook onderzoek doet, beide aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ik help studenten die het zwaar hebben. Qua onderzoek ben ik  gespecialiseerd in verslaving, met focus op gokverslaving. Mijn huidige onderzoek gaat over de vraag hoe we technologie in kunnen zetten om mensen te steunen om gezonde keuzes te maken.

Heeft dat te maken met de opkomst van online casino’s?

Het feit dat het eenvoudiger is geworden om te gokken brengt inderdaad meer risico met zich mee. De technologie heeft al l lang mijn interesse: de ontwikkelingen gaan heel snel en de techniek wordt steeds beter in staat ons te helpen bij het voorkomen van verslaving.

Wat onderzoek je precies?

Ik onderzoek hoe je met een set aan tools en communicatietechnieken, eigenlijk een ‘raamwerk’, spelers binnen de bandbreedte van gezond spelen kunt houden. Ik noem het ‘raamwerk’ omdat je gedrag de tools beïnvloedt: wordt je gedrag risicovoller, krijg je andere tools te zien.

Wat valt er onder dat ‘raamwerk’?

Bestaande motivatietechnieken (zoals ‘nudging’, waarbij je subtiel gestimuleerd wordt iets wel of niet te doen) en modellen uit de klinische praktijk waarvan is bewezen dat ze werken bij het voorkomen van verslaving. Die vertaal ik naar een goede methode om te communiceren met spelers. Let wel: mijn doel is dat er een goede tool komt waarmee mensen zichzelf kunnen reguleren. Het gaat niet om behandelen, het gaat om zelf te voorkomen dat je behandeling nodig hebt. Gezonde gokkers gezond houden.

Bestaan er gezonde gokkers?

Sterker, de meeste gokkers zijn gezonde gokkers. Maar er rust een enorm stigma op gokken – alsof het altijd iets slechts, negatiefs en ongezond is. Wist je dat het suïcide-percentage het hoogst ligt onder mensen die lijden aan een gokverslaving? Gokverslaafden praten namelijk niet over hun problemen en hulp komt soms te laat. Ze zijn eenzaam, angstig, hebben onoverkomelijke schulden en zien geen uitweg meer. Dat is voor mij het bewijs dat het stigma er is.

Hoe beïnvloedt dat stigma gezonde spelers?

Die zien ook dat de communicatie rond spelen vaak negatief en beschuldigend is. Dat maakt dat ze misschien minder geneigd zijn zich bezig te houden met de vraag: speel ik nog gezond, of neem ik te veel risico? Want dat klinkt naar ‘ben ik soms verslaafd?’. De communicatie rond gokken zou ook het positieve aspect moeten benadrukken: het is entertainment, een positieve ervaring! Er moet een nieuw perspectief komen.

Wat voor perspectief?

Er zijn zoveel oordelen over je geld uitgeven aan gokken, maar is het nu echt zoveel beter je geld uit te geven aan shoppen of een nieuwe auto die je niet nodig hebt? Ik geloof dat niet. Niemand is ermee geholpen dat je je ervoor moet schamen dat je het leuk vindt te gokken en op die manier entertainment zoekt. Ik wil mensen eigenlijk overtuigen dat het gebruiken van een tool om gezond te blijven spelen niet betekent dat je een probleem hebt: het betekent dat je een veiligheidsgordel omdoet. Je kunt er even prettig meer rijden maar het is wel veiliger.

Hoe ziet zo’n veiligheidsgordel er letterlijk uit?

Wat je ziet is een soort dashboard, voor nu noemen we het ‘players academy’. Het is een plek waar je kunt leren over jezelf en je speelgedrag, en speelgedrag in het algemeen. Waar je zegt: ja, ik wil een steuntje in de rug om me aan mijn eigen regels te houden, dit zijn de afspraken die ik met mezelf maak. Er zal ook een ‘cheat sheet’ te vinden zijn over het spel en hoe dat werkt, met een verklaring van alle terminologie en informatie over de parameters in het spel, de regels, het risico, de kans dat je wint en hoeveel risico je loopt. Het is dus voor iedereen, niet voor probleemgokkers, en daarin verschilt mijn onderzoek van de meeste onderzoeken.

Wat voor steuntjes in de rug zijn er?

Gepersonaliseerde inzet- of tijdslimieten die je zelf stelt en waarbij wij je helpen op basis van je eerdere spelgedrag – al is het even afwachten wat de KSA gaat doen met de regelgeving. Die gaat waarschijnlijk een absolute limiet stellen, in plaats van een flexibele. Maar dan zou het goed kunnen dat je persoonlijke advies daar weer onder ligt. Dan komen er ‘nudges’, zoals een pop-up die je iets vertelt, maar op de speler afgestemd. Je kunt bijvoorbeeld een bericht sturen als iemand een nieuwe deposit doet – ‘weet je zeker dat je dit wilt doen?’ – en daar hebben we dan criteria voor: dit was je budget, dit je plan, dat evalueren we. Het is eigenlijk keuze-architectuur, economisch gedrag: is dit de beste keuze voor jou?

Hoe personaliseer je limieten?

Door te kijken naar eerder spelgedrag: hoe lang speel je normaal en wat besteed je gemiddeld, welk spel speel je? Natuurlijk blijven we daarbij binnen de mogelijkheden van de operators en de wet. Die limieten passen we aan als iemands gedrag risicovoller wordt.  Dan kun je bijvoorbeeld je limiet niet zo vaak verhogen als iemand die gematigd risico loopt. Bovendien veranderen de communicatietechnieken: je krijgt meer expliciete vragen ‘past dit bedrag uitgeven in de doelen die je verder hebt in je leven?’ of ‘voel je je rustig op dit moment’? Bij de recreatieve speler is de communicatie meer positief, want de ervaring moet positief blijven. Dan vragen we bijvoorbeeld ‘Heb je plezier in het spel en ook in het leven daarbuiten? Of we laten de speelgeschiedenis zien.’

Waarom is het belangrijk zo precies te kijken naar gepersonaliseerde limieten?

Ik vind het heel belangrijk te begrijpen wat spelers vinden van regels en beleid. Je hebt dan veel meer kans dat mensen ze ook volgen en niet gaan vermijden. Bijvoorbeeld door ergens anders te gaan spelen, misschien illegaal, en de vraag is of ze daar wel beschermd zijn.

Wel irritant, als iemand zich bemoeit met wat ik doe!

De timing, inhoud van de boodschap, wanneer en waar je hem ziet zijn allemaal van groot belang, inderdaad. Dat zijn precies de dingen die we onderzoeken. Je stuurt geen boodschap als iemand lekker middenin een spel zit. Maar bijvoorbeeld bij het inloggen is het niet zo gek even een reminder van je plan te hebben. Of bijvoorbeeld informatie over gokken.

Waarom is die autonomie zo belangrijk voor mensen?

Elk mens wil zijn eigen beslissingen nemen – dat is een aangeboren eigenschap en deel van de zelfbeschikkingstheorie. De balans tussen afspraak en vrijheid is precair, want je moet enige vrijheid opgeven als je zo’n ‘veiligheidsgordel’ inzet.

Daarom zijn jouw prompts geen regels?

Precies. Ik structureer de omgeving zodat je een reeks goede en gezonde opties hebt. We monitoren ook, zoals gezegd, zodat we kunnen evalueren of iemand meer risico gaat nemen. Als dat zo is, komen er meer opties om je gedrag te reguleren. Ik ben als onderzoeker heel benieuwd hoe mensen daarop reageren.

Worden aanbieders eigenlijk blij van zo’n raamwerk?

Dat denk ik wel, want verslaafde gokkers zijn niet erg duurzaam. Financieel gezien is het ook niet voordelig als je onregelmatige inkomsten hebt, dus iemand die heel veel inzet en er opeens mee stopt. Je wilt het liefst een stabiel inkomen. Bovendien is het echt slechte PR als mensen verslaafd raken. En voor alle verslavingen geldt: voorkomen is een van de beste behandelingen!

Waarom werk je samen met een industrie die ook mensen verslaafd kan maken?

Ha, dat was ook een morel dilemma. Maar als ik iets veranderen wil, kan ik me niet afzijdig houden van de industrie. Het is geen winkel die ik kan vragen te stoppen met de verkoop. Ik wil iets betekenen voor de spelers en die zitten op de online platforms. We denken al snel in ‘goed of slecht’, maar ik denk liever: helpt het, als ik dit onderzoek? Het antwoord is: ja.

Wat hoop je uiteindelijk te bereiken?

Dat mensen door gebruik van het raamwerk in een gezonde bandbreedte blijven. Dus dat als ze merken dat ze meer risico gaan nemen, weer een stapje terug doen door de tools. Het mag best fluctueren, want het is menselijk dat je de ene keer meer risico neemt dan de andere. Als je maar weer terugkomt in een lager risicogedrag. We stimuleren zelfregulering, maar er is geen enkele dwang. Jij beslist. Als ik door dit onderzoek het spelen iets veiliger kan maken, dan is mijn missie geslaagd!

Hoe komt het programma straks in de wereld?

Ik werk samen met de operators van Holland Casino Online, Playtech en ook een Britse aanbieder. Zij gaan het over een aantal maanden eerst aan een klein deel van hun klanten aanbieden, zo testen we het prototype. Daarna breiden we het prototype uit met meer opties en zo testen we op steeds grotere schaal. Naast deze testen ben ik bezig een panel samen te stellen van spelers: een groep experts, mensen die weleens gokken en die mij hun strategieën kunnen vertellen om niet te lang door te spelen. Zij kunnen helpen om de juiste veiligheidsgordels te ontwikkelen. Met die kennis verbeter ik dan het raamwerk verder. Geïnteresseerde experts mogen mij altijd benaderen!

Wij gezonde spelers kunnen dat dus goed gebruiken.

Ik denk het wel. Als je speelt, ben je niet rationeel bezig met het risico dat er is om verslaafd te raken. Doorspelen is geen rationele beslissing, maar hangt van heel veel andere dingen af: je stemming is van invloed, wat er gebeurt in je leven (sommige mensen gokken als troost), maar ook je persoonlijkheid. Sommige mensen zoeken meer sensatie of zijn gevoelig voor beloningen.

Maar eerst van het stigma af!

Precies. Het morele oordeel van de samenleving mag wel wat minder, zodat de schaamte en het taboe eraf kunnen. Pas dan kunnen we beter zorgen dat het leuk blijft.